Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała wirusowe zapalenia wątroby (WZW) za jedno z największych zagrożeń epidemiologicznych XXI wieku i ustanowiła 28 lipca Światowym Dniem Wirusowego Zapalenia Wątroby (World Hepatitis Day). To właśnie tego dnia urodził się profesor Baruch Samuel Blumberg, który odkrył wirusowe Zapalenie Wątroby typu B oraz opracował specjalistyczną szczepionkę. Według danych szacunkowych, Wirusowe Zapalenie Wątroby typami B i C dotyczy ponad pół miliona osób w Polsce.
Dzień ten ma służyć podniesieniu świadomości zdrowotnej społeczeństw oraz zintensyfikowaniu walki z WZW.
Istnieje pięć głównych szczepów wirusa zapalenia wątroby – A, B, C, D i E. Do zakażenia wirusami WZW A, D i E dochodzi poprzez spożycie skażonej żywności lub wody lub przez bezpośredni kontakt z osobą zakaźną . Taka sytuacja dotyczy krajów z niskimi warunkami sanitarnymi. W krajach rozwiniętych, gdzie ryzyko przeniesienia zakażenia drogą pokarmową jest niskie, odnotowuje się zachorowania przede wszystkim w grupie MSM oraz wśród użytkowników narkotyków.
WZW B i C mogą przebiegać w postaci ostrej lub przewlekłej. Ze względu na wieloletni bezobjawowy przebieg zakażenia wirusem WZW C, chorobę określono mianem „wirusowej bomby zegarowej” lub „cichej epidemii”. Osoba zakażona i niezdiagnozowana nie ma świadomości o swojej chorobie i o tym, że może zakażać inne osoby.
Wirusy WZW B i C przenoszą się poprzez krew, najczęstszą formą narażenia są:
- kontakt z zakażonymi, niejałowymi narzędziami i sprzętem używanymi podczas zabiegów medycznych oraz tymi stosowanych do zabiegów fryzjerskich, kosmetycznych czy tatuażu (np. cążki, nożyczki oraz inne ostre narzędzia do pielęgnacji paznokci rąk i stóp, pęsety, kolczyki, itp.),
- zażywanie narkotyków dożylnych i stosowanie niebezpiecznych praktyk związanych z wstrzyknięciami (np. używanie wspólnych niesterylnych narzędzi),
- niebezpieczne i niezabezpieczone praktyki seksualne, które prowadzą do kontaktu z krwią.
Przydatne linki:
https://www.jestemswiadom.org/
Chroń się przed wirusowym zapaleniem wątroby
Z okazji Światowego Dnia Wirusowego Zapalenia Wątroby, groźnej choroby zakaźnej, podpowiadamy, jak się przed nią zabezpieczyć
Istnieje 5 głównych szczepów wirusa zapalenia wątroby (wzw) – HAV, HBV, HCV, HDV i HEV.
Jak dochodzi do zakażenia
Do zakażenia wirusem HAV, HDV i HEV dochodzi przez:
- spożycie skażonej żywności
- wypicie skażonej wody
- bezpośredni kontakt z osobą zakażoną.
Możesz ochronić się przed nim, dbając o higienę.
Do zakażenia wirusem HBV i HCV dochodzi w wyniku kontaktu z zakażoną krwią podczas:
- zabiegów pozamedycznych i medycznych, w których dochodzi do przerwania ciągłości tkanek
- kontaktów seksualnych
- przeniesienia wirusów z zakażonej matki na dziecko podczas ciąży i porodu.
Wirusowe zapalenia wątroby typu B i C zwiększają ryzyko rozwoju raka wątrobowokomórkowego. Przez wiele lat mogą przebiegać bezobjawowo lub skąpoobjawowo, co utrudnia ich rozpoznanie – tymczasem wirusy stopniowo uszkadzają wątrobę.
Jak chronić się przed wzw typu B i C
Przestrzegaj 5 zasad:
- Zaszczep się przeciwko wirusowi HBV. Szczepionka to najlepsza forma ochrony przed wzw typu B. Wykonuje się ją bezpłatnie u noworodków oraz osób dorosłych, które nie były wcześniej zaszczepione, a są narażone w sposób szczególny. Nie istnieje natomiast szczepionka przeciwko wirusowi HCV.
- Testuj się – wykonuj badania przesiewowe. Badania w kierunku wczesnego wykrycia zakażeń wirusem HBV i HCV są dostępne bezpłatnie w ramach pilotażowego programu profilaktyki nowotworów wątroby.
- Lecz się – gdy wykryto u Ciebie zakażenie. Skuteczne terapie mogą wyeliminować wirusa HCV z organizmu, zanim zniszczy on wątrobę i pogorszy komfort życia. Całkowite usunięcie z organizmu wirusa HBV jest co prawda niemożliwe, leczenie jednak hamuje postęp włóknienia wątroby oraz redukuje ryzyko wystąpienia raka wątrobowokomórkowego.
- Zapobiegaj zakażeniom. Do zakażenia może dojść w wyniku przerwania ciągłości tkanek i kontaktu z zakażoną krwią. Przerwanie ciągłości tkanki ma miejsce np. podczas skaleczenia, nacięcia lub nakłucia skóry czy robienia zastrzyku. Wirusy HBV i HCV znajdują się nie tylko w świeżej krwi osoby zakażonej, lecz także w śladowych ilościach krwi pozostawionej na używanych wcześniej narzędziach. Mogą być np. w zaschniętej krwi na cążkach do skórek, niekoniecznie widocznej gołym okiem.
- Zmień styl życia na prozdrowotny. Racjonalne odżywianie pomaga zachować wątrobę w dobrej kondycji. Nie ma jednej, uniwersalnej diety wątrobowej, gdyż w zależności od stanu zdrowia pacjenta, w tym stopnia uszkodzenia wątroby czy chorób współistniejących, dietę ustala się indywidualnie.
Poszerz swoją wiedzę o wzw, oglądając filmy na stronie Głównego Inspektoratu Sanitarnego.
WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU A (WZW A)
WZW A jest chorobą wywoływaną przez wirus A zapalenia wątroby z rodziny Picornaviridae, który jest odporny na działanie czynników zewnętrznych, tj. temperatura, substancje chemiczne. U osób dorosłych częstym objawem zakażenia HAV jest żółtaczka, której towarzyszą objawy ogólne, tj. gorączka, brak apetytu, nudności, wymioty. Objawy te pojawiają się 2-7 tygodni od momentu zakażenia i mogą trwać nawet przez wiele tygodni. U około 15% pacjentów objawy nawracają lub trwają ciągle nawet przez okres 6-9 miesięcy. U dzieci ponad 90% przypadków zakażenia tym wirusem przebiega bez objawów lub z objawami niespecyficznymi, bez żółtaczki.
Ludzie są jedynym rezerwuarem wirusa wywołującego WZW A, który przenoszony jest głównie drogą pokarmową.
Do zakażenia może dojść przez:
- kontakt bezpośredni z zakażonym człowiekiem (np. przeniesienie wirusa poprzez nie umyte po wyjściu z toalety ręce),
- kontakty seksualne z osoba zakażoną lub chorą,
- najczęściej poprzez spożycie skażonego pożywienia (np. nie umytych owoców) i skażonej wody.
WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY TYPU B (WZW B)
Wirusowe zapalenie wątroby typu B (wzw B) to choroba zakaźna wywołana przez wirusa HBV (Hepatitis B Virus). Wirus HBV jest ok. 100 razy bardziej zakaźny niż HIV. Jednocześnie jest bardziej odporny na czynniki środowiska i środki chemiczne.
WZW B może przebiegać bez symptomatycznych objawów ostrej czy przewlekłej infekcji. Ostra infekcja może przebiegać z objawami o nasileniu średnim do bardzo ciężkiego. U dzieci WZW B przebiega zwykle bezobjawowo z tendencją do przechodzenia w postać przewlekłą, odwrotnie jak u osób w podeszłym wieku, wśród których wskaźnik umieralności z powodu ostrej postaci może sięgać 2%. Przewlekłe zapalenie wątroby (dotyczące >30% dzieci i <5% dorosłych) powodują wysokie ryzyko marskości wątroby (25%) lub raka (5%). Ponadto chorzy ci stanowią rezerwuar wirusa. Nosicielstwo wirusa zwykle utrzymuje się przez całe życie. Okres wylęgania choroby jest dość długi i wynosi przeciętnie 60–90 dni (czasem 6 miesięcy i dłużej).
Największe znaczenie dla zakażenia ma naruszenie ciągłości tkanek i kontakt (uszkodzonej skóry, śluzówek) ze skażoną krwią lub wydzielinami ciała (surowicą, spermą, śliną).
U noworodków i dzieci istnieje możliwość przeniesienia zakażenia z matki na dziecko w trakcie porodu, a także z zakażonych członków rodziny przebywających we wspólnym gospodarstwie domowym. U młodzieży i osób dorosłych do zakażenia może dojść drogą kontaktów seksualnych lub przez używanie zanieczyszczonych igieł i strzykawek podczas przyjmowania narkotyków. Możliwość zakażenia w trakcie transfuzji lub przyjmowania czynników krwiopochodnych w krajach Unii Europejskiej jest mało prawdopodobna i obecnie niezwykle rzadka. Wielorazowy sprzęt oraz narzędzia, które uszkadzają ciągłość skóry i innych tkanek powinien być sterylizowany a sprzęt jednorazowy nie może stosowany do więcej niż 1 pacjenta/klienta. Zasady te powinny być przestrzegane w podmiotach leczniczych oraz w gabinetach świadczących usługi upiększania ciała (w szczególności studia tatuażu, gabinety kosmetyczne), ze względu na wykonywanie czynności, którym towarzyszy lub może towarzyszyć przerwanie ciągłości tkanek.
Szczepienia przeciwko WZW B są aktualnie najbardziej efektywnym sposobem zapobiegania zakażeniu.
HBV występuje powszechnie na całym świecie. Szacuje się, iż na świecie jest około 240 mln osób przewlekle chorych na wzw B, a blisko 700 tys. rocznie umiera z powodu powiklań spowodowanych zakażeniem HBV (rąk wątroby, zwłóknienie wątroby). Sytuację epidemiologiczną w zakresie wzw B w Polsce należy uznać za dobrą. Zachorowalność na tę chorobę obniżała się stopniowo od chwili wprowadzenia obowiązkowych szczepień ochronnych w latach 90-tych. Przypadki ostrych zachorowań w grupie dzieci i młodzieży, dzięki realizacji obowiązkowych szczepień ochronnych, zdarzają się sporadycznie. Przyjmuje się, że populacja osób do 25 roku życia jest uodporniona na zakażenie tym wirusem.
Dodatkowe informacje :
Chron sie przed wirusowym zapaleniem watroby
Pilotazowy program profilaktyki nowotworow watroby
Źródła:
Światowy Dzień Wirusowego Zapalenia Wątroby – Szpitale Polskie S.A. (szpitale-polskie.pl)