Zatrucia grzybami

Zatrucia grzybami należą do zatruć pokarmowych. W naszych lasach rośnie wiele grzybów o różnej toksyczności. Są gatunki śmiertelnie trujące, trujące, warunkowo jadalne i jadalne. Większość grzybów najbardziej niebezpiecznych, śmiertelnie trujących, posiada po spodniej stronie kapelusza blaszki. Należą do nich muchomory, a wśród nich najgroźniejszy - muchomor sromotnikowy. Trucizny w nich zawarte nie rozpuszczają się w wodzie, dlatego gotowanie tych grzybów nie powoduje zmniejszenia ich właściwości trujących. Muchomora sromotnikowego łatwo można pomylić z zielono zabarwionym gołąbkiem, gąską zieloną, czubajką kanią. Muchomora wiosennego i jadowitego zbieracze mylą z młodymi dziko rosnącymi pieczarkami. Do grzybów powodujących śmiertelne zatrucia w wyniku uszkodzenia wątroby, nerek i nadnerczy należy zasłonak rudy i piestrzenica kasztanowata. Takie gatunki, jak: strzępiaki, czernidłaki, lejkówki, muchomory czerwone i plamiste zawierają trucizny, które atakują system nerwowy. Do tej grupy zalicza się olszówkę, która zawiera w sobie truciznę rozpuszczalną w wodzie. Obgotowanie zmniejsza, lecz nie likwiduje właściwości trujących, a objawy inne niż gastryczne nie są kojarzone ze spożyciem olszówki. Inna grupa grzybów, która powoduje zatrucia objawiające się biegunkami i wymiotami prowadzącymi do odwodnienia organizmu to: niektóre czubajki, gołąbki, mleczaje, gąski a także muchomor cytrynowy, wieruszka ciemna, pieczarka żółtawa, maślanka wiązkowa i ceglasta. Pamiętajmy, że nie tylko grzyby trujące mogą być przyczyną poważnych kłopotów zdrowotnych. Zebrane grzyby jadalne pozostawione w warunkach sprzyjających rozwojowi drobnoustrojów mogą być również cnikiem wywołującym zatrucia bakteryjne. Należy unikać podawania potraw z grzybów dzieciom, osobom starszym i chorym. Grzyby zawierają dużo substancji chitynowych, co powoduje, że nawet gatunki jadalne są ciężkostrawne. W obrębie grupy grzybów, które po spodniej stronie kapelusza posiadają rurki, przypominające gąbkę spotyka się grzyby trujące takie, jak: borowik purpurowy, borowik grubotrzonowy, borowik szatański (rzadko spotykany w Polsce). Goryczak żółciowy (niepoprawnie nazywany szatanem) nie posiada właściwości trujących, jest jedynie gorzki i dlatego nie nadaje się do spożycia.

PAMIĘTAJ! Grzyby, w których zawarte są związki trujące nie są wykrywane żadnymi sposobami domowymi.
Należy zbierać tylko dobrze znane gatunki grzybów pamiętając, że wiele grzybów trujących jest bardzo podobnych do jadalnych
i tylko dobra znajomość cech charakterystycznych dla danego gatunku pozwala uniknąć tragicznej pomyłki!!!
Nie zbierać grzybów małych, ukrytych w ściółce, u których nie można dostrzec charakterystycznych cech gatunkowych.

infografika z muchomorem sromotnikowym

 

Opracowano przez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Olsztynie
Oddział Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej

 


biało czarny szkic grzybów

 

W chwili kiedy piszę ten artykuł sezon grzybowy jest już rozpoczęty. Amatorzy leśnych skarbów wyruszą na grzybobrania a domowy stół w niejednym domu wzbogaci się nowymi aromatami. Grzyby wspaniale urozmaicają domowe menu, trzeba jednak zdawać sobie sprawę z zagrożeń jakie niesie ze sobą zatrucie grzybami. W porę dostrzeżone objawy i właściwe postępowanie pomoże zminimalizować skutki zjedzenia trujących grzybów a może nawet uratować życie. Niestety w niektórych przypadkach zatrucie grzybami bywa śmiertelne.

 

 

Zatrucie grzybami – objawy

Pierwsze objawy zatrucia pojawiają się po ok 3-6 godzin od zjedzenia i mogą to być dolegliwości typowe dla zatrucia pokarmowego:

  • bóle brzucha
  • nudności
  • wymioty
  • biegunka

Niektóre gatunki grzybów mogą powodować też cały szereg innych dolegliwości:

  • zaburzenia świadomości, halucynacje,
  • przyspieszone lub spowolnione bicie serca
  • poty
  • rozszerzenie lub zwężenie źrenic
  • drżenie mięśni

 Zatrucie grzybami – pierwsza pomoc

Pierwsza i najważniejsza sprawa – nie lekceważ objawów zatrucia jeżeli w ostatnim czasie jadłeś grzyby. O ile kłopoty z sercem, oddechem czy np. halucynacje z pewnością wzbudzą niepokój, to zwykły ból brzucha czy wymioty łatwo zignorować. W przypadku poważnych zatruć organizm nie poradzi sobie sam z trucizną i niezbędna jest pomoc lekarza. Poza tym czas ma ogromne znaczenie ponieważ trucizna uszkadza wątrobę – im szybciej poszkodowany znajdzie się pod opieką lekarza tym większa szansa na szczęśliwe zakończenie.

Stanowcza większość śmiertelnych zatruć spowodowana jest zjedzeniem muchomora sromotnikowego. W przypadku tego grzyba pierwsze objawy pojawiają się bardzo późno – zwykle 8 do 12 godzin od zjedzenia, ale może to być nawet dopiero na drugi dzień. Po pewnym czasie pojawia się poprawa samopoczucia, po której następuje ponowne pogorszenie i często zgon.

Pierwsza pomoc w przypadku każdego zatrucia polega na:

  • sprowokowaniu wymiotów (oczywiście tylko u osób przytomnych)
  • zebraniu wymiocin, resztek zjedzonej potrawy lub samych grzybów w celu przekazania do analizy
  • dokładnego ustalenia kto jeszcze jadł tą samą potrawę
  • wezwanie pogotowia lub udanie się do szpitala

UWAGA!

W przypadkach zatruć grzybami leczeniu poddaje się WSZYSTKIE osoby, które zjadły potrawę z trującymi grzybami, nawet te, które nie wykazują żadnych niepokojących objawów.

Zatrucie grzybami – jak się chronić?

Na koniec kilka porad, które pomogą zapobiec zatruciu. Część z nich to powtarzane od dawna banały, ale ponieważ co roku dochodzi do fatalnych w skutkach zatruć – powtarzania nigdy za mało.

  • jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości odnośnie jakiegoś grzyba – nie zbieraj go, a już na pewno nie jedz
  • nie kupuj grzybów pochodzących z nieznanego źródła, jeżeli sam się na nich nie znasz
  • najlepiej w ogóle nie jedz grzybów przetworzonych (np. w słoiku) jeśli nie jesteś pewny ich pochodzenia
  • jeżeli zbierasz grzyby – unikaj osobników młodych – łatwiej o pomyłkę odnośnie gatunku
  • najlepiej w ogóle nie zbieraj grzybów z blaszkami na spodzie kapelusza – wszystkie najbardziej trujące mają blaszki, podczas gdy wśród tych z „gąbką” praktycznie nie ma groźnych gatunków
  • najlepiej w ogóle zrezygnować z podawani potraw z grzybami małym dzieciom – ich organizmy są szczególnie podatne na trucizny, a skutki nawet niewielkiego zatrucia – często tragiczne

źródło: http://www.skutecznapierwszapomoc.pl/artykuly/zatrucie-grzybami/


 

Poznaj grzyby - unikniesz zatrucia


Zbieranie grzybów w naszym kraju było i jest bardzo popularne, a spożywanie ich jest  tradycyjnym zwyczajem żywieniowym polskiego społeczeństwa. Grzyby są chętnie spożywane przez ludzi ze względu na walory smakowe i zapachowe. Pobyt w lesie jest  także bardzo dobra formą aktywnego wypoczynku. Jednak w naszych lasach rośnie wiele gatunków grzybów o różnej toksyczności. Wśród nich występują trujące, jadalne i niejadalne. Szczególnie niebezpieczne są grzyby trujące, które mogą stać się przyczyną śmiertelnych zatruć pokarmowych. Aby uniknąć tak poważnych zagrożeń dla życia i zdrowia, należy zbierać tylko te grzyby, które dobrze znamy.


Grzyby z rurkami


Najsmaczniejsze i najbardziej poszukiwane przez grzybiarzy są grzyby jadalne, które na spodniej części kapeluszy mają warstwę ułożonych obok siebie rureczek przypominających gąbkę. Wśród tych grzybów nie ma grzybów śmiertelnie trujących. Są tylko grzyby powodujące
zaburzenia pokarmowe lub grzyby niejadalne jak goryczak żółciowy, mylnie nazywany „szatanem”.


Grzyby z blaszkami


Zbieranie grzybów z blaszkami na spodzie kapeluszy wymaga większej wiedzy i ostrożności, ponieważ są wśród nich grzyby śmiertelnie trujące. Większość szczególnie niebezpiecznych, śmiertelnie trujących grzybów ma blaszki o białym zabarwieniu, nie zmieniającym się w okresie wegetacji. Należą do nich wszystkie muchomory, a wśród nich muchomor sromotnikowi.


Muchomor sromotnikowy jest grzybem o zielonkawo – oliwkowym zabarwieniu kapelusza, białych na jego spodzie i przy dojrzałych okazach długim, wysmukłym trzonie u dołu bulwiasto osadzonym w odstającej pochwie. W górnej części trzonu ma przyrośnięty zwisający pierścień. Małe, jeszcze nie wyrośnięte grzyby nie mają wykształconych tak charakterystycznych cech.

Muchomor sromotnikowy najczęściej mylony jest z następującymi grzybami jadalnymi:
gołąbkiem zielonawym (potocznie zwanym surojadką) i gąską zielonką. Natomiast muchomor jadowity i wiosenny (odmiany muchomora sromotnikowego o białych kapeluszach) bywa mylony z młodą pieczarką lub młodą czubajką kanią.

jadalna czubajka kania, gołąbek zielonawy i gąska zielonka
 


ABC zbieracza grzybów


·  Zbieramy gatunki grzybów tylko dobrze znanych.
·  Nie zbieramy grzybów bardzo młodych, starych i przejrzałych, a także gatunków, których nie znamy. Nie niszczymy żadnych grzybów, także trujących, ponieważ są potrzebne w ekosystemie leśnym.
·  Zbieramy grzyby całe poprzez wykręcenie z podłoża. Pozostały dołek zasypujemy ziemią i lekko przygniatamy, ponieważ w ten sposób zabezpieczmy grzybnię. Zbieranie grzybów przez ułamanie trzonu lub obcięcie nożem dolnej jego części jest
szkodliwe dla grzybni, a także utrudnia rozpoznanie wszystkich charakterystycznych cech grzyba, tak bardzo istotnych do określenia jego bezpieczeństwa dla zdrowia ludzi.
·  Zbieramy grzyby tylko do łubianek i przewiewnych koszyków. W torebkach, siatkach i koszykach plastikowych grzyby łatwo ulegają zaparzeniu i zepsuciu. Nawet w jadalnych gatunkach grzybów mogą wtedy wytwarzać się substancje trujące i szkodliwe dla zdrowia.
·  Nie oceniamy grzybów nam nieznanych na podstawie smaku, ponieważ przykładowo – śmiertelnie trujący muchomor sromotnikowy ma smak łagodny, nie wyróżniający się niczym szczególnym. Nie wierzymy też starym przesadom mówiącym o ciemnieniu cebuli lub czernieniu srebrnej łyżki, włożonych do potrawy z grzybów, co miałoby świadczyć o tym, że jest ona sporządzona z gatunków grzybów niejadalnych czy trujących.


ABC przyrządzania i spożywania potraw z grzybów


·  Grzyby są potrawą ciężko strawną i dlatego nie wolno podawać ich małym dzieciom, ludziom w podeszłym wieku oraz osobom cierpiącym na choroby układu pokarmowego.
·  Potrawy z grzybów należy spożywać świeże, bezpośrednio po sporządzeniu.
·  Nie wolno przetrzymywać potraw z grzybów nawet w lodówce, ponieważ łatwo się one psują i szybko powstają w nich substancje trujące.


Należy pamiętać, że zatrucia grzybami objawiają się bólami głowy, brzucha, nudnościami i biegunką. W takich sytuacjach niezwłocznie należy zgłosić się do lekarza, Należy wiedzieć, że przy zatruciach muchomorem sromotnikowy występuje faza pozornej poprawy, po której stan chorego gwałtownie się pogarsza. Zgłoszenie się w porę do lekarz
może choremu uratować życie. Państwowa Inspekcja Sanitarna życzy bezpiecznego grzybobrania i przyjemnego wypoczynku w lesie.
 

źródło: www.psse.olesno.info.pl


Plakat - poznaj grzyby unikniesz zatrucia

źródło: wsse.waw.pl

jadalna czubajka kania, gołąbek zielonawy i gąska zielonka
 

 

W tym roku grzybobranie może być niebezpieczne

 

kosz z grzybami

 

W polskich lasach rozpoczął się sezon na grzybobranie. Tymczasem Główny Lekarz Weterynarii ostrzega przed niebezpieczeństwem na obszarach, gdzie występuje afrykański pomór świń.

Główny Lekarz Weterynarii zaapelował jednocześnie w komunikacie o zachowanie zasad bezpieczeństwa biologicznego podczas pozyskiwania runa leśnego w obszarach utworzonych w związku z występowaniem afrykańskiego pomoru świń. Dotyczy to obszarów: ochronnego, objętego ograniczeniami oraz obszaru zagrożenia. Wszystkie znajdują się na terenie województw: warmińsko-mazurskiego, podlaskiego, mazowieckiego, lubelskiego, świętokrzyskiego i podkarpackiego.

W grzybobraniu na terenach, gdzie występuje wirus ASF, nie powinny uczestniczyć osoby mające jakikolwiek kontakt ze świniami ze względu na możliwość przypadkowego, niezamierzonego przeniesienia wirusa ASF na zwierzęta gospodarskie.

Jak czytamy w komunikacie, minimalna długość karencji przed kontaktem ze świniami powinna wynosić 72 godziny. Ponadto należy pamiętać o konieczności całkowitej wymiany odzieży i obuwia przed wykonywaniem czynności związanych z obsługą świń oraz o zastosowaniu środków przeznaczonych do higieny i dezynfekcji.

W przypadku napotkania zwłok padłego dzika, nie należy do niego podchodzić ani dotykać, a o fakcie znalezienia zwierzęcia należy powiadomić służby weterynaryjne, leśne albo policję.

Autor: B.Gajlewska
Redakcja: Ł.Węglewski

Źródło:https://ro.com.pl/w-tym-roku-grzybobranie-moze-byc-niebezpieczne/01468733