CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ KLESZCZE
Borelioza (choroba z Lyme, krętkowica kleszczowa) to choroba zakaźna wywoływana przez bakterie - krętki z rodzaju Borrelia. W woj. warmińsko-mazurskim ok. 30% kleszczy jest zakażonych krętkami Borrelia. Krętki namnażają się w jelicie kleszcza. Aby kleszcz mógł zakazić żywiciela, musi być odpowiednio długo przyssany do skóry - postać dorosła ok. 2 dni, larwa lub nimfa kilka godzin.
PRZEBIEG CHOROBY
I ETAP - rumień wędrujący
1. Trwa 2-30 dni.
2. Pojawia się w 30-50% przypadków zakażeń po kilku dniach po ukąszeniu przez kleszcza.
3. Najpierw tworzy się grudka, a następnie zaczerwieniony pierścień o średnicy min. 5 cm; rumień jest niebolesny, nie swędzi, rozszerza się w ciągu kilku dni, goi się sam w ciągu kilku dni - kilku miesięcy.
4. W przypadku wystąpienia rumienia nie ma potrzeby robienia badań diagnostycznych; jednak w 50- 70% zakażeń rumień nie występuje i wtedy zasadne jest oznaczenie przeciwciał klasy IgM dla Borrelia burgdorferi w 7-14 dni od ugryzienia przez kleszcza.
I etapowi choroby mogą towarzyszyć łagodne objawy grypopodobne.
II ETAP
1. Trwa 1-4 miesięcy.
2. Mogą wystąpić objawy (nie wszystkie u wszystkich zakażonych): • skórne - pojawiające się i znikające w różnych miejscach zaczerwienienia, • ze strony układu krwionośnego - zapalenie mięśnia sercowego, bloki serca (w 5 % przypadków), • ze strony układu nerwowego - bóle głowy, sztywność karku, zmęczenie; u 20% chorych: zapalenie opon mózgowych, nerwów czaszkowych (głównie nerwu twarzowego), nerwów obwodowych - bóle korzonkowe dwustronne.
3. Inne objawy nawracające: zapalenie wątroby, mięśni, błony naczyniowej oka, powiększenie węzłów chłonnych, kaszel o nieznanym pochodzeniu.
II etap choroby wymaga oznaczenia przeciwciał w klasie IgM i IgG lub klasy IgG dwukrotnie w odstępie 2-3 tygodni.
III ETAP
1. Trwa od kilku miesięcy do kilku lat.
2. Objawy (nie występują wszystkie u każdego chorego):
• uogólnione zapalenie stawów - w 60% przypadków dotyczą jednego lub rzadziej wielu stawów powodując: duży obrzęk, wysięk, bolesność, zaczerwienienie; te dolegliwości ustępują, a po kilku dniach powracają w tym samym lub innym stawie,
• późne zmiany neurologiczne - zaburzenia czucia, mowy, pamięci, stany depresyjne,
• zanikowe zmiany skórne - miejscowo „pergaminowa” skóra.
W III etapie choroby oznacza się przeciwciała w klasie IgG; utrzymują się one przez wiele lat na stałym poziomie.
| PRZECHOROWANIE BORELIOZY NIE CHRONI PRZED PONOWNYM ZACHOROWANIEM . NIE MA SZCZEPIONKI PRZECIWKO BORELIOZIE . KAŻDE PODEJRZENIE ZAKAŻENIA NALEŻY SKONSULTOWAĆ Z LEKARZEM I WYKONAĆ BADANIE DIAGNOSTYCZNE . KLESZCZA NALEŻY USUWAĆ PENSETĄ . NIE WOLNO SMAROWAĆ GO TŁUSZCZEM, GDYŻ DUSI SIĘ I WYDALA DO KRWI ŻYWICIELA KRĘTKI BORELLIA . |
Kleszczowe zapalenie mózgu (kzm) jest chorobą zakaźną wywoływaną przez wirusy, które rozwijają się w organiźmie zakażonego kleszcza. Są one przekazywane człowiekowi po przyssaniu się kleszcza do skóry. Wirusy rozmnażają się w miejscu wniknięcia do organizmu. Drogą limfatyczną dostają się do układu siateczkowo-śródbłonkowego - węzłów chłonnych, szpiku kostnego, śledziony, migdałków itd., gdzie namnażają się dalej. Następnie przez krew przenoszone się do ośrodkowego układu nerwowego
Przechorowanie kleszczowego zapalenia mózgu daje
trwałą odporność organizmu na ponowne zakażenie wirusami kzm.
W celu potwierdzenia przechorowania należy wykonać badanie diagnostyczne,
polegające na oznaczeniu poziomu przeciwciał w klasie IgM i IgG dla wirusów kzm.
Jedyną formą ochrony przed kleszczowym zapaleniem mózgu i opon mózgowych jest szczepienie.
Siedliska kleszczy.
Kleszcze bytują w wilgotnych siedliskach leśnych - głównie w lasach liściastych i mieszanych.
Zwykle występują wzdłuż dróg, ścieżek leśnych, porośniętych trawiastą roślinnością.
Sposoby ochrony przed kleszczami i przenoszonymi przez nie chorobami:
· noszenie ubrania ochronnego podczas przebywania w siedliskach kleszczy (wysokie buty,
długie spodnie, bluza z długim rękawem, okrycie głowy),
· unikanie siadania, leżenia na trawie i pod krzewami,
· stosowanie preparatów odstraszających kleszcze,
· staranne oglądanie ubrania po wyjściu z miejsc, gdzie mogą występować kleszcze,
· dokładne przeglądanie powierzchni ciała oraz wczesne i ostrożne usuwanie kleszcza ze skóry,
· gotowanie mleka pochodzącego od krów, kóz i owiec, które nie jest pasteryzowane i może
być źródłem zakażenia chorobami odkleszczowymi.
Opracowano przez Wojewódzką Stację Sanitarno-Epidemiologiczną w Olsztynie
Oddział Promocji Zdrowia i Oświaty Zdrowotnej
Prawidłowy schemat usunięcia kleszcza
Zródło: https://www.pzh.gov.pl/borelioza-choroba-przenoszona-przez-kleszcze/
https://www.pzh.gov.pl/uwaga-kleszcze/
Zmodyfikowano: 2024-06-04